نظریه مشورتی شماره 7/1402/979 مورخ 1402/12/02
7/1402/979
1402-168-979ک
1402/12/02
استعلام:
بر اساس ماده 14 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392، «شاکی می‌تواند جبران تمام ضرر و زیان‌های مادی و معنوی و منافع ممکن‌الحصول ناشی از جرم را مطالبه کند». از طرف دیگر به دلالت نص تبصره 2 همان ماده «منافع ممکن‌الحصول تنها به مواردی اختصاص دارد که صدق اتلاف نماید. همچنین مقررات مرتبط به منافع ممکن‌الحصول و نیز پرداخت خسارت معنوی شامل جرائم موجب تعزیرات منصوص شرعی و دیه نمی‌شود.» الف- حال با توجه به تبصره ماده قانونی اخیرالذکر، چنانچه در حادثه‌ای نقاش زبردست، جراح حاذق و یا راننده تاکسی دچار مصدومیت شدید شود، به نحوی که برای چندین ماه قادر به انجام هیچ‌گونه فعالیتی نباشد و منافع مسلمی از ایشان به عنوان منافع محقق‌الحصول سلب گردند، آیا این خسارات و منافع تقویت شده با لحاظ قاعده فقهی «لاضرر و لاضرار فی‌الاسلام» و مواد 1 و 3 قانون مسئولیت مدنی قابل مطالبه است؟ ب) منظور از عبارت «منافع ممکن‌الحصول تنها به مواردی اختصاص دارد که صدق اتلاف نماید» مندرج در تبصره یاد شده چیست؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
منافع ممکن‌الحصول، منافعی هستند که مقتضی وجود آنها حاصل شده باشد. این‌گونه منافع را عرف و قانون در حکم موجود می‌داند و چنانچه کسی آن را تلف کند یا باعث تفویت آن شود، باید خسارت ناشی از اقدام خود را جبران کند؛ مانند اجرت‌المثل ایام بیکاری راننده شاغل تاکسی صدمه‌دیده که با توجه به تبصره 2 ماده 14 قانون آیین دادرسی کیفری و قواعد تسبیب و لاضرر و مقررات قانون مسئولیت مدنی، این قبیل منافع قابل مطالبه‌اند؛ به هر حال تمیز و تشخیص منافع ممکن‌الحصول در هر مورد، به عهده قاضی رسیدگی‌کننده می‌باشد و احصاء مصادیق آن از وظایف این اداره کل خارج است.
افزودن دیدگاه
دیدگاه کاربران