رأی شماره 2593125 هیأت تخصصی شهرسازی، منابع طبیعی و محیط زیست دیوان عدالت اداری با موضوع: ماده 8 آئین نامه تشکیلات حرفه ای کاردان های فنی اصلاحی 1390/2/27 ابطال نشد

هیأت تخصصی شهرسازی، منابع طبیعی و محیط زیست

* شماره پرونده: هـ ت/ 0200238  

شماره دادنامه سیلور:  140231390002593125       تاریخ:1402/10/06

* شاکی: آقای مهدی درویشی

*طرف شکایت: هیأت وزیران

*موضوع شکایت و خواسته: ابطال ماده 8 آئین نامه تشکیلات حرفه ای کاردان های فنی اصلاحی 27/2/1390

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

* شاکی دادخواستی به طرفیت هیأت وزیران به خواسته ابطال ماده 8 آئین نامه تشکیلات حرفه ای کاردان های فنی اصلاحی 27/2/1390 به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیأت عمومی ارجاع شده است متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می باشد:

ماده8 ـ متقاضی نمی تواند به طور همزمان عضویت سازمان استان و سازمان نظام مهندسی ساختمان استان و یا عضویت بیش از یک سازمان استان را دارا باشد.

تبصره ـ اعضاء سازمان که موفق به ارتقای مدرک تحصیلی در رشته های موضوع این آیین نامه شده اند فقط تا زمانی که به عضویت سازمان نظام مهندسی استان پذیرفته نشده باشند می توانند عضویت و فعالیت خود را در سازمان ادامه دهند.

*دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت:

1ـ هدف قانونگذار از تصویب قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان در سال 1374 در خصوص عدم عضویت همزمان در بیش از یک سازمان نظام مهندسی ساختمان در کلیه استان های کشور بوده است، نه عضویت همزمان در کانون کاردان های فنی ساختمان که در سال 1390 به سازمان نظام کاردانی ساختمان تغییر نام یافت.

ماده 6 قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان مصوب 28/12/1374 که مقرر می دارد:

ماده6: برای تشکیل سازمان استان وجود حداقل 50 نفر داوطلب عضویت از بین مهندسان حوزه آن استان که دارای مدرک مهندسی در رشته های اصلی مهندسی شامل معماری، عمران، تأسیسات مکانیکی، تأسیسات برقی، شهرسازی، نقشه برداری و ترافیک باشند ضروری است.

تبصره1: مهندس حوزه هر استان در این قانون به شخصی اطلاق می شود که حداقل متولد آن استان یا 6 ماه ممتد پیش از تاریخ تسلیم درخواست عضویت در آن استان مقیم باشد.

تبصره2: هر یک از مهندسان در بیش از یک سازمان نمی تواند عضویت یابند.

2ـ استناد ماده 8، آیین نامه اجرایی مورخ 3/7/1379 هر متقاضی نمی تواند به طور همزمان عضویت بیش از یک کانون را دارا باشد، که شفافیت در ماده 8 به صراحت مشخص می باشد. هدف عضویت در کانون دو استان می باشد و امکان عضویت در سازمان نظام مهندسی بلامانع و بعضاً بنا به ماده 20 قانون که صلاحیت بیش از یک رشته مطرح می گردد مورد تأیید می باشد.

با توجه به اینکه اصلاحیه ماده 8 آیین نامه تشکیلات حرفه ای کاردان های فنی مصوب 1390/2/27 مغایر با ماده 6 قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان مصوب 1374/12/28 می باشد، درخواست لغو اصلاحیه ماده 8 آیین نامه تشکیلات حرفه ای کاردان های فنی مصوب 1390/2/27 را از آن دیوان محترم درخواست دارم.

*خلاصه مدافعات طرف شکایت:

طبق ماده 28 قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان مقرر شده است: «وزارت راه و شهرسازی موظف است ظرف 6 ماه از زمان ابلاغ این قانون ضوابط، مقررات و تشکیلات حرفه ای مناسب برای کـاردان های فنی شاغـل در رشته ها و حرفه های موضوع این قانون را در قالب آیین نامه تدوین و برای تصویب به هیأت وزیران پیشنهاد نماید.» بر همین اساس، آیین نامه تشکیلات حرفه ای کاردان های فنی طی تصویب نامه شماره 29253/ت19295هـ مورخ 9/7/1379 به تصویب هیأت وزیران رسید و متعاقباً به موجب مصوبه معترض عنه اصلاح گردید.

2ـ به موجب ماده 6 قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان، «برای تشکیل سازمان استان وجود حداقل 50 نفر داوطلب عضویت از بین مهندسان حوزه آن استان که دارای مدرک مهندسی در رشته های اصلی مهندسی شامل معماری، عمران، تأسیسات مکانیکی، تأسیسات برقی، شهرسازی، نقشه برداری و ترافیک باشند ضروری است.» و با توجه به مفاد ماده 4 این قانون، مهندسانی که در بخش های ساختمان و شهرسازی اشتغال دارند، اساساً متمایز از کاردان های فنی و معماران تجربی می باشند که از طریق پروانه اشتغال به کار کاردانی یا تجربی مشغول در بخش های ساختمان و شهرسازی هستند.

3ـ با توجه به موارد فوق در ماده 3 آیین نامه تشکیلات حرفه ای کاردان های فنی مقرر شده که «برای تشکیل سازمان (نظام کاردانی ساختمان) در هر استان وجود حداقل 30 نفر کاردان فنی در رشته های مذکور در ماده 1 این آیین نامه یا مرتبط با آن ضروری است» و در بند (الف) ماده 4 این آیین نامه آمده که «دارا بودن مدرک کاردانی (فوق دیپلم) در رشته های موضوع ماده یک این آیین نامه» از شرایط عضویت در سازمان به شمار می آیند.»

لذا اساساً همچنانکه در ماده 8 آیین نامه معترض عنه نیز مقرر شده نمی توان قائل به عضویت همزمان افراد متقاضی عضویت در سازمان نظام کاردانی ساختمان استان در سازمان نظام مهندسی ساختمان استان شد مگر اینکه اعضای سازمان نظام کاردانی ساختمان متعاقباً موفق به ارتقای مدرک تحصیلی خود شوند که در این صورت طبق تبصره ماده 8 آیین نامه، «تا زمانی که به عضویت سازمان نظام مهندسی استان پذیرفته نشده باشند می توانند عضویت و فعالیت خود را در سازمان ادامه دهند.»

4 ـ نظر به اینکه قانونگذار در قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان صرفاً به بیان تشکیلات حرفه ای مناسب برای مهندسانی که در بخش های ساختمان و شهرسازی اشتغال دارند، پرداخته است نمی توان قائل به این شد که هدف قانون گذار اعمال ممنوعیت در رابطه با عضویت همزمان در بیش از یک سازمان نظام مهندسی ساختمان بوده و لذا باید عدم اشاره قانون گذار به ممنوعیت عضویت همزمان در بیش از یک سازمان نظام کاردانی ساختمان استان را حمل بر تجویز آن نمود.

پرونده شماره هـ ت/0200238 مبنی بر درخواست ابطال ماده 8 آیین نامه تشکیلات حرفه ای کاردان های فنی اصلاحی مصوب 1390/2/27 هیات وزیران در جلسه مورخ 1402/10/3 هیات تخصصی شهرسازی، منابع طبیعی و محیط زیست مورد رسیدگی قرارگرفت و اعضای محترم هیات به اتفاق آرا به شرح ذیل اعلام نظر نمودند:

رای هیات تخصصی شهرسازی، منابع طبیعی و محیط زیست

اولا بر اساس تبصره 2 ماده 6 قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان مصوب 1374 مقرر گردیده: هر یک از مهندسان نمی توانند در بیش از یک سازمان (نظام مهندسی استان) عضویت یابند.

ثانیا بر اساس ماده 28 قانون مذکور اصلاحی مصوب 1390 مقرر گردیده: «وزارت راه و شهرسازی موظف است ظرف 6 ماه از زمان ابلاغ این قانون ضوابط، مقررات و تشکیلات حرفه ای مناسب برای کاردانهای فنی شاغل در رشته ها و حرفه های موضوع این قانون را در قالب آیین نامه ای تدوین و برای تصویب به هیات وزیران پیشنهاد نماید.»

بنابه مراتب مذکور مفاد ماده 8 آیین نامه تشکیلات حرفه ای کاردان های فنی اصلاحی مصوب 1390/2/27 هیات وزیران منطبق با مفاد تبصره 2 ماده 6 قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان مصوب 1374 بوده و با استفاده از اختیارات حاصل از ماده 28 قانون مذکور اصلاحی مصوب 1390 به تصویب رسیده است و مغایرتی با قوانین و مقررات مورد استناد شاکی نداشته و خارج از حدود صلاحیت مرجع وضع آن نبوده و قابل ابطال نمی باشد. این رای به استناد بند (ب) ماده 84 قانون دیوان عدالت اداری اصلاحی مصوب 1402 ظرف مهلت بیست روز از تاریخ صدور از جانب رئیس محترم دیوان عدالت اداری یا 10 نفر از قضات محترم دیوان عدالت اداری قابل اعتراض است. همچنین این رای به استناد ماده 93 قانون مذکور پس از قطعیت در رسیدگی و تصمیم گیری های آتی مراجع قضایی و اداری، معتبر و ملاک عمل خواهد بود.

رئیس هیأت تخصصی شهرسازی، منابع طبیعی و محیط زیست دیوان عدالت اداری

سعید کریمی