نشست قضایی: بررسی تصرف عدوانی نسبت به املاک خصوصی موضوع ماده ۶۹۳ قانون مجازات اسلامی در بخش تعزیرات
برگزار کننده
استان تهران/ شهر شهریار
استان تهران/ شهر شهریار
تاریخ برگزاری
1401/07/12
1401/07/12
پرسش:
قسمت اول: آیا تصرف عدوانی (نسبت به املاک خصوصی) مشمول حکم مقرر در ماده 693 از قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) می‌شود؟
قسمت دوم: در صورت خلع ید حقوقی و تصرف مجدد؛ آیا همچنان موضوع مشمول حکم مقرر در ماده پیش گفته می‌شود؟
متن نظریه هیئت عالی:
اولاً؛ هر متنی باید به‌گونه‌ای تفسیر و تعبیر شود که مستلزم خروج مورد همان متن از شمول حکم مذکور در متن نباشد؛ ثانیاً؛ یکی از شرایط تفسیر قانون این است که نتیجه تفسیر با یکی از اغراض مسلم مقنن متناقض نباشد بنابراین با توجه به قاعده لزوم تفسیر متن بر پایه عدم خروج مورد، ممنوعیت تفسیر مستلزم نقض غرض و با توجه به مبنای جرم‌انگاری ماده 693 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375 که حمایت از مالکیت اشخاص و مصالح عمومی است، عدم ذکر عبارت «تصرف عدوانی» در متن ماده با وجود قرائن و عبارات «خلع ید»، «رفع مزاحمت از حق» و «رفع ممانعت از حق» تاثیری در شمول ماده نسبت به مواردی که شخص به موجب حکم قطعی (اعم از کیفری یا مدنی) به تصرف عدوانی محکوم شده و پس از اجرا، مجدد آن ملک را متصرف شده، نخواهد داشت.
نظر اکثریت:
در مورد قسمت اول سوال:
اکثریت قاطع همکاران تفاوتی بین اموال خصوصی و عمومی قائل نبوده و ماده مذکور را قابل تسری و هردو مورد می‌دانند.
در مورد قسمت دوم سوال:
ماده ۶۹۳ قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات شامل کلیه احکام قطعی حقوقی و کیفری می‌شود و ماده مذکور در مقام بیان تشدید مجازات ارتکاب مجدد جرایم ذکر شده، می‌باشد و با مداقه در این ماده (693) نظر به اینکه عناوین ممانعت ازحق و مزاحمت، مشمول ماده مذکور بوده و نمی‌توان گفت فرد اجلای این عناوین مشمول ماده مذکور نمی‌باشد و قیاس اولویت نیز موید شمول تصرف عدوانی مجدد در این ماده بوده و منظور از کلمه خلع ید در صدر ماده بیانگر اختصاصی بودن ماده 693 تعزیرات و انصراف آن به دعاوی حقوقی خلع ید نداشته و منظور از خلع ید، خارج کردن ملک از تصرف، متصرف عدوانی و اعاده وضع به حالت سابق است و همانطور که در انتهای ماده ۶۹۰ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) نیز مشاهده می‌شود به این موضوع اشاره شده است و همینطور ذیل ماده ۶۹۳ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) بیان می‌دارد «... مجدداً مورد حکم را عدوانا تصرف یا مزاحمت یا ممانعت از حق نماید... » که ذکر لفظ تصرف نیز موید همین نظر است که تصرف عدوانی مجدد نیز مشمول ماده ۶۹۳ قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات می‌شود.
نظر اقلیت:
در مورد قسمت اول سوال: مانند نظر اکثریت.
در مورد قسمت دوم سوال:
با توجه به قاعده تفسیر به نفع متهم در جرایم کیفری و با توجه به ذکر کلمه خلع ید در صدر ماده، تصرف عدوانی مشمول ماده ۶۹۳ تعزیرات نبوده و در صورت صدور احکام قطعی رفع تصرف و سپس تصرف مجدد، مطابق ماده ۶۹۰ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) رفتار می‌شود و قانونگذار تصرف مجدد عدوانی را مشمول ماده ۶۹۳ قانون اخیرالذکر نمی‌داند.
مستندات قانونی:
ماده 690 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات مصوب 1375
ماده 693 قانون مجازات اسلامی تعزیرات)مصوب 1375
واژگان کلیدی:
ماده 690 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات
، ماده 693قانون مجازات اسلامی 1375، تکرار جرم
ماده 690قانون مجازات اسلامی تعزیرات
16 شهریور 1404
28
افزودن دیدگاه
دیدگاه کاربران