- عدالت سرا

هیأت تخصصی اراضی شهرسازی، منابع طبیعی و محیط زیست

* شماره پــرونـــده: هـ ت/ 0200192

*شماره دادنامه سیلور: 140231390002012693 تاریخ: 1402/08/06

* شاکی: آقای محمدرضا خاکی

*طرف شکایت: جهاد کشاورزی شهرستان بافق

*موضوع شکایت و خواسته: ابطال کل دستورالعمل اجرایی طرح توسعه سامانه های نوین آبیاری مصوب شهریور سال 1396 معاونت آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

* شاکی دادخواستی به طرفیت جهاد کشاورزی شهرستان بافق به خواسته ابطال کل دستورالعمل اجرایی طرح توسعه سامانه های نوین آبیاری مصوب شهریور سال 1396 معاونت آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیأت عمومی ارجاع شده است متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می باشد:

ابطال کل دستورالعمل اجرایی طرح توسعه سامانه های نوین آبیاری مصوب شهریور سال 1396 معاونت آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی

مقدمه

در اجرای سیاست ها و برنامه های وزارت جهاد کشاورزی در حوزه افزایش بهره وری آب کشاورزی و نظر به وضعیت آب و هوایی و کمبود شدید آب در مناطق مختلف کشور، لزوم برنامه ریزی دقیق به منظور مدیریت مطلوب بر تامین و مصرف آب بیش از پیش مشاهده می شود. در این راستا معاونت آب خاک وزارت متبوع (مجری طرح توسعه سامانه های نوین آبیاری) در جهت مصرف بهینه آب در مزرعه و ارتقای بهره وری آن، نسبت به تدوین دستورالعمل اجرایی طرح توسعه سامانه های نوین آبیاری به عنوان یکی از روشهای آبیاری در بخش کشاورزی اقدام نموده است. امید است با اجرای کامل دستورالعمل توسط سازمانهای جهاد کشاورزی استانها، موجبات ایجاد وحدت رویه جهت نیل به اهداف فوق فراهم گردد.

اهداف

1ـ ساماندهی و ارتقای مدیریت نظام اجرایی از طریق اعمال وظایف حاکمیتی نظیر سیاست گذاری، برنامه ریزی، نظارت، حمایت و هدایت امور به منظور افزایش کیفی و کمی توسعه سامانه های نوین آبیاری

2ـ ساماندهی و تعیین نقشها و وظایف سطوح درگیر در اجرای فرآیند

3ـ نگاه سیستمی بر فرآیندهای مطالعه، طراحی، اجرا، نظارت، بهره برداری و نگهداری از سامانه های نوین آبیاری

4ـ ایجاد و توسعه سامانه های نوین آبیاری از طریق مصرف بهینه اعتبارات و سایر منابع

5 ـ استانداردسازی و پرهیز از سلیقه کاری

6 ـ استفاده حداکثری از ظرفیتها و پتانسیلهای بخش غیردولتی

7 ـ افزایش سطح رضایتمندی بهره برداران و ارباب رجوع

ماده1ـ تعاریف:

1ـ1ـ سامانه های نوین آبیاری: به مجموعه تمهیدات، راهکارها و فن آوری های جدید آبیاری اطلاق می شود که با عملیاتی کردن آنها ضمن ارتقاء راندمان آبیاری، نیاز واقعی آب گیاهان تامین و شرایط خاک به لحاظ فیزیکی، شیمیایی و زیست محیطی پایدار نگه داشته می شود.

مصادیق این تعریف بکار گیری سامانه های نوین آبیاری نظیر آبیاری موضعی شامل: قطره ای، تیپ، زیر سطحی، بابلر، زیر سطحی کم فشار، تلفیقی (موضعی و بارانی) و آبیاری بارانی شامل: ماشینهای آبیاری مکانیزه، انواع روشهای بارانی کلاسیک، ویل موو و قرقره ای (گان) و کم فشار و سیستمهای نوین آبیاری که توسط دفتر مجری اعلام خواهد شد.

1ـ2ـ عرصه: عبارت است از کلیه اراضی تحت کشت تمامی محصولات زراعی و باغی تعریف شده از سوی معاونتهای زراعت و باغبانی وزارت جهاد کشاورزی .

1ـ3ـ متقاضی (بهره بردار): عبارت است از شخص حقیقی یا حقوقی که بهره بردار اراضی کشاورزی با آب تامین شده باشد (دارای مدارک مندرج در ماده 3 این دستورالعمل باشد) که پس از عقد قرارداد اجرایی کارفرما نامیده می شود.

1ـ4ـ طرحهای تجمیعی: عبارتند از طرحهایی که بهره برداری از منابع آب و خاک در آنها بر اساس تجمیع اراضی یا برداشت مشترک از منابع آب توسط بهره برداران صورت می گیرد.

1ـ 5 ـ تامین کننده مجاز: عبارت است از شرکت تولید کننده و یا وارد کننده کلیه لوازم و تجهیزات آبیاری و یا اشخاص حقیقی یا حقوقی دارای نمایندگی رسمی از شرکتهای فوق الذکر که اسامی آنها در سامانه اطلاع رسانی سامانه های نوین آبیاری درج گردیده باشد.

1ـ6 ـ مشاور طراح: عبارت است از شخص حقیقی یا حقوقی دارای گواهی صلاحیت مشاوره در زمینه سامانه های نوین آبیاری از مراجع ذیصلاح.

1ـ7ـ دستگاه نظارت: عبارت است ازشخص حقیقی یا حقوقی دارای گواهی صلاحیت مشاوره در زمینه سامانه های نوین آبیاری از مراجع ذیصلاح.

1ـ 8 ـ پیمانکار: عبارت است از شرکت پیمانکار دارای گواهی صلاحیت معتبر در زمینه اجرای سامانه های نوین آبیاری از مراجع ذیصلاح .

تبصره1ـ مراجع ذیصلاح در حال حاضر عبارتند از مجری طرح توسعه سامانه های نوین آبیاری و سازمان برنامه و بودجه کشور.

تبصره2ـ هریک از عوامل موضوع مفاد بندهای 5 الی 8 ماده 1 در صورتی مجاز به انجام کار از نظر مجری می باشند که علاوه بر اخذ صلاحیت از مراجع ذیصلاح یاد شده، اسامی آنها در سامانه اطلاع رسانی سامانه های نوین آبیاری درج گردیده باشد.

1ـ9ـ دفترچه مطالعه و طراحی: دفترچه طراحی و کلیه مدارک و مستندات وآلبوم نقشه های طرح.

1ـ10ـ موسسه عامل: صندوق حمایت از توسعه بخش کشاورزی، بانکها و موسسات دارای مجوز از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به تشخیص و اعلام وزارت جهاد کشاورزی.

1ـ11ـ مجری: مجری طرح توسعه سامانه های نوین آبیاری .

1ـ12ـ رئیس سازمان: رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان.

1ـ13ـ ستاد استانی: به منظور ایجاد هماهنگی و تسهیل در اجرای این دستورالعمل؛ ستاد استانی سامانه های نوین آبیاری در سازمان جهاد کشاورزی استان با ترکیب و شرح وظایف ذیل تشکیل می شود:

الف ـ رئیس سازمان(رئیس ستاد)

ب ـ معاونت برنامه ریزی و امور اقتصادی

ج ـ مدیر آب و خاک(دبیر ستاد)

د ـ مدیر زراعت

ه ـ مدیر باغبانی

و ـ مدیر ترویج

ز ـ مدیر امور اراضی

س ـ مدیر موسسه عامل

ع ـ مدیر امور شهرستانها

ف ـ کارشناس مسئول توسعه سامانه های نوین آبیاری

تبصره: رئیس سازمان می تواند از سایر مدیران و کارشناسان حسب ضرورت در جلسات دعوت به عمل آورد.

وظایف ستاد:

الف ـ طرح موارد خاص استانی خارج از مفاد این دستورالعمل و سایر موارد ابلاغی از سوی مجری بر اساس پیشنهاد مدیریت و تصمیم گیری در مورد آن

ب ـ فراهم آوردن زمینه های اجرای سیاستها و برنامه های مرتبط با سامانه های نوین آبیاری

ج ـ کمک به اجرای مطلوب دستورالعملها و استانداردهای اجرایی و نظارتی مرتبط با سامانه های نوین آبیاری

د ـ رفع مشکلات و نارسائیها در اجرای سیاستها و برنامه های مرتبط با سامانه های نوین آبیاری

1ـ14ـ کمیته فنی: کمیته ای است در سطح مدیریت آب و خاک که با ترکیب و شرح وظایف ذیل تشکیل می شود:

الف ـ مدیر آب و خاک (رئیس کمیته)

ب ـ کارشناس مسئول توسعه سامانه های نوین آبیاری استان (دبیر)

ج ـ کارشناس آب و خاک شهرستان مربوطه (در صورت نیاز دعوت می شود)

د ـ کارشناس نماینده مشاور طراح

ه ـ کارشناس نماینده مشاور بررسی کننده در صورت وجود

تبصره: رئیس کمیته میتواند ازسایر مدیران و کارشناسان حسب ضرورت در جلسات دعوت به عمل آورد.

 وظایف کمیته فنی:

الف ـ تصویب روش آبیاری پیشنهادی مشاور طراح در زمینه اولویت اجرایی درسامانه های آبیاری

ب ـ بررسی و تصویب دفترچه مطالعه و طراحی

ج ـ تعیین تکلیف نحوه تامین سهم مشارکت بهره بردار

د ـ تصمیم گیری در مورد سایرمسایل فنی ارجاع شده در چهارچوب این دستورالعمل.

1ـ 15ـ مدیریت: مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی استان.

1ـ16ـ مدیر شهرستان: مدیر جهاد کشاورزی شهرستان.

1ـ17ـ سامانه: سامانه اطلاع رسانی طرح توسعه سامانه های نوین آبیاری

ماده2ـ سیاست گذاری:

2ـ1ـ میزان سقف اعتبارات هریک از سامانه های نوین آبیاری پس از برآورد هزینه های مطالعه، طراحی، اجرا و تبادل موافقتنامه های مربوطه سالیانه طی بخشنامه ای مجزا به استانها ابلاغ خواهد شد.

2ـ2ـ اجرای طرح در اراضی دارای تشکل های بهره برداری از قبیل شرکت سهامی زراعی، تعاونی تولید، دانش آموختگان کشاورزی، شهرک های کشاورزی و تقاضاهای گروهی برای مدیریت یکپارچه بهره برداری از منابع آب و خاک (طرحهای تجمیعی) و بر اساس تاریخ درخواست و ارائه مدارک کامل، از اولویت برخوردار خواهند بود.

2ـ3ـ با عنایت به اینکه هدف طرح توسعه سامانه های نوین آبیاری ارتقاء بهره وری در استفاده از منابع آبی کشور می باشد لذا اولویت اجرا با سامانه هایی می باشدکه با راندمان آبیاری بالاتر، نیل به هدف فوق الذکر را بیش از سایر روشها تامین نماید. بدیهی است تشخیص روش آبیاری مناسب با پیشنهاد مشاور طراح و تصویب کمیته فنی سازمان می باشد.

2ـ4ـ با توجه به اینکه تسهیلات کم بهره و یا کمکهای بلاعوض دولتی اعطایی به متقاضیان، مختص اراضی و منبع آب آنها می باشد، لذا دراراضی مورد درخواست متقاضی، نبایستی طی سالهای قبل، از کمکهای فوق الذکر جهت اجرای سامانه های نوین آبیاری استفاده شده باشد.

ماده3ـ مدارک موردنیاز:

3ـ1ـ مدارک شناسایی:

برای افراد حقیقی کارت ملی و شناسنامه، برای افراد حقوقی اساسنامه و آگهی تاسیس و آخرین تغییرات.

3ـ2ـ مدارک آب:

پروانه بهره برداری یا تخصیص از منابع آب، صادره از سوی شرکت های سهامی آب منطقه ای و سازمان آب و برق خوزستان (برآورد میزان دقیق آبدهی موجود منابع آب جهت طراحی بر عهده مهندس مشاور طراح می باشد.)

تبصره: در صورت عدم وجود مدارک آب به شرح فوق، سایر مدارک آب درصورت تصویب در کارگروه استانی آئین نامه اجرایی ماده 11 قانون تشکیل وزارت جهاد کشاورزی مورد قبول خواهد بود.

3ـ3ـ مدارک زمین:

مدارک مربوط به زمین که موید بهره برداری برای متقاضی باشد و از نظر سازمان جهادکشاورزی استان قابل قبول باشد.

ماده4ـ نحوه ثبت نام و بررسی درخواست:

4ـ1ـ ثبت نام فقط از طریق سامانه novinabyari.maj.irانجام می گیرد.

4ـ2ـ بررسی درخواست متقاضی از طریق سامانه novinabyari.maj.irمی باشد.

4ـ3ـ بررسی مدارک ارائه شده از سوی متقاضی و تشکیل پرونده.

4ـ4ـ بازدید از محل و بررسی اولیه امکان اجرای سامانه های نوین آبیاری

4ـ 5 ـ اعلام پاسخ به متقاضی بوسیله مدیرشهرستان.

الف ـ نداشتن شرایط برای اجرای سامانه های نوین آبیاری (اعم از فنی یا اعتباری) با اعلام دلایل

ب ـ داشتن شرایط و معرفی متقاضی به مشاورطراح.

تبصره: در صورتیکه پاسخ منفی باشد متقاضی می تواند ظرف مدت حداکثر یک ماه اعتراض خود را به مدیر شهرستان اعلام نماید. درخواست متقاضی به مدیریت جهت بررسی مجدد ارسال می گردد و نتیجه بررسی از سوی مدیریت به مدیر شهرستان اعلام می گردد

4ـ6 ـ متقاضی (بهره بردار) باید نسبت به ارائه تعهدنامه محضری به مدیر شهرستان بمنظور تعهد حسن اجرا و استفاده و بهره برداری از سامانه آبیاری اقدام نماید .

تبصره: کلیه تعهدات بهره بردار در قبال تسهیلات وکمکهای بلاعوض دریافتی وی به شرح مندرج در فرم تعهد نامه پیوست یک بوده و درصورت نقل و انتقال هر یک از مدارک موضوع بندهای (3ـ2) و (3ـ3) ماده 3 این دستورالعمل، تعهدات وی به بهره بردار جدید منتقل خواهد شد.

ماده5 ـ مراحل طراحی و تصویب فنی طرح:

5 ـ1ـ مطالعه و طراحی و تهیه دفترچه مطالعه و طراحی توسط مشاور.

5 ـ2 ـ بررسی دفترچه مطالعه و طراحی طرح توسط کمیته فنی.

5 ـ3ـ تصویب طرح و مهر و امضاء شدن کلیه نسخ تصویب شده توسط کمیته فنی

5 ـ4ـ عودت دفترچه مطالعه و طراحی به شرکت مشاور طراح، در صورت عدم تصویب طرح در کمیته فنی به منظور اعمال اصلاحات مورد نظر

5 ـ 5 ـ تعیین تکلیف نحوه تامین سهم مشارکت بهره بردار در کمیته فنی (براساس پیشنهاد مدیریت شهرستان).

تبصره: کمیته فنی می تواند در بررسی طرحها از خدمات مشاور استفاده نماید.

ماده 6 ـ مراحل مالی

6 ـ1ـ مستندات تایید شده طرح به همراه پرونده به کارگروه اقتصادی و توسعه سرمایه گذاری سازمان جهاد کشاورزی استان یا کارگروه مدیریت شهرستان جهت تعیین منابع مالی مرتبط و ارائه به موسسه عامل ارسال می گردد.

6 ـ2ـ پرونده متقاضی شامل موارد ذیل می باشد: مدارک موضوع ماده 3، تعهدنامه رسمی بهره برداری تنظیمی در دفتر اسناد رسمی، معرفی نامه کارگروه اقتصادی و توسعه سرمایه گذاری، میزان کمک بلاعوض و سهم مشارکت بهره بردار و نحوه تامین آن، دفترچه مطالعه و طراحی پروژه، یک نسخه از قرارداد پیمانکاری

ماده7ـ مراحل اجرا:

7ـ1ـ بازدید و تنظیم صورتجلسه تحویل زمین:

ترکیبی از نمایندگان ذیل از محل اجرای پروژه بازدید و صورتجلسه تحویل زمین را به منظور اجرای سامانه نوین آبیاری تنظیم می نمایند.

الف ـ مدیر شهرستان( یا نماینده وی)

ب ـ بهره بردار (متقاضی)

ج ـ نماینده شرکت ناظر

د ـ پیمانکار

7ـ2ـ انعقاد کلیه قراردادها بر اساس استعلام قیمت و انتخاب پیمانکار واجد شرایط و دارای ظرفیت آزاد بر اساس اطلاعات مندرج در سامانه توسط بهره بردار انجام می گیرد.

7ـ3ـ لوازم وتجهیزات مورد نیاز پروژه باید توسط بهره بردار و یا پیمانکار از طریق تامین کننده مجاز تامین گردد.

تبصره: هرگونه خرید لوازم و تجهیزات باید دارای فاکتور رسمی صادره از سوی تامین کنندگان مجاز بوده و به تایید دستگاه نظارت رسیده باشد.

7ـ4ـ عملیات اجرائی پروژه، طبق برنامه زمانبندی پس از عقد قرارداد با پیمانکار و تایید دستگاه نظارت شروع می شود.

ماده8 ـ مرحله نظارت بر اجرا:

8 ـ1ـ مدیریت پس از دریافت قرارداد اجرایی نسبت به معرفی دستگاه نظارت به متقاضی، پیمانکار و موسسه عامل اقدام می نماید.

8 ـ2ـ پیمانکار نحوه اجرای برنامه زمانبندی شرح عملیات اجرایی برای نظارت و تائید را به ناظر اعلام می نماید.

8 ـ9ـ دستگاه نظارت بر اساس شرح خدمات مندرج در قرارداد نظارتی نسبت به اعمال نظارت و تهیه گزارش نظارت اقدام و به مدیریت بر اساس فرم های شماره 12،13 و 14 اعلام می نماید.

ماده9 ـ مرحله پرداخت:

پرداخت اعتبارات توسط موسسه عامل به یکی از دو روش زیر انجام می پذیرد:

9ـ1ـ آزادسازی اعتبارات کمک بلاعوض و سهم مشارکت بهره بردار متناسب با پیشرفت فیزیکی، پس از تائید دستگاه نظارت و تصویب مدیریت و تائید بهره بردار در قالب سامانه.

تبصره: پرداخت به پیمانکار و یا تامین کننده مجاز قبل از اجرای عملیات در قبال اخذ ضمانت نامه بانکی بلامانع است.

3ـ2ـ آزادسازی اعتبارات پس از اتمام عملیات اجرایی پروژه و تائید دستگاه نظارت و تصویب مدیریت و تائید بهره بردار در قالب سامانه صورت می گیرد.

در شرایطی که پروژه خاتمه یافته باشد و پرداختی انجام نگرفته باشد دریافت سهم بلاعوض دولت با تقاضای بهره بردار (در صورت اجرای پروژه از طریق پیمانکار ذیصلاح، نظارت توسط دستگاه نظارت مطابق با طرح مصوب، تایید مدیریت و تنظیم و امضای صورتجلسه تحویل زمین تا تحویل موقت)، پس از کسر حسن انجام کار در وجه بهره بردار قابل پرداخت خواهد بود.

ماده10ـ تحویل موقت و قطعی پروژه:

10ـ1ـ پیمانکار در پایان عملیات اجرایی به منظور تحویل موقت پروژه بر اساس مندرجات فرم های شماره 15 و 16 و 17 اقدام می نماید.

تبصره1ـ در صورت عدم تایید پروژه توسط مسئولین ذیربط و تنظیم صورتجلسه حاوی نواقص پروژه، پیمانکار موظف است حداکثر ظرف مدت 11 روز نسبت به رفع نواقص اقدام و سپس مراتب را به منظور انجام بازدید مجدد به اطلاع مدیریت برساند.

تبصره2ـ چنانچه نواقص اعلام شده توسط کارفرما (بهره بردار) با تائید مدیریت و ناظر، توسط پیمانکار رفع شده باشد و کارفرما (بهره بردار) از تحویل پروژه خودداری نماید، مدیریت یا مدیر شهرستان می تواند پس از سه بار درخواست پیمانکار، راساً نسبت به صدور مجوز آزاد سازی سپرده حسن انجام کار اقدام نماید.

10ـ2ـ پیمانکار موظف است در زمینه آموزش بهره برداری و نگهداری به متقاضی در چارچوب قرارداد و ضمانتهای انجام شده به مدت یک دوره بهره برداری از زمان تحویل موقت پروژه اقدام نماید.

10ـ3ـ مدیریت شهرستان پس از درخواست پیمانکار موظف است پس از گذشت یکسال شمسی از تحویل موقت، به منظور تحویل قطعی پروژه زمان بازدید را به اطلاع مراجع ذیربط برساند.

ماده11ـ مرحله نظارت بر بهره برداری:

به منظور بهره برداری صحیح از سامانه های نوین آبیاری، به ویژه موضوع مفاد بند 2ـ2 ماده 2 این دستورالعمل، در صورت تامین اعتبار، نسبت به نظارت بر مدیریت آبیاری، بهره برداری و نگهداری از طریق مشاورین ذیصلاح اقدام گردد. در این نظارت علاوه بر تعیین و پیاده نمودن برنامه آبیاری، آموزش های لازم در خصوص نحوه مدیریت آبیاری، بهره برداری و نگهداری به کشاورزان ارائه خواهد گردید.

ماده12ـ حسن انجام کار:

12ـ1ـ از هر صورت وضعیت تأیید شده 11% از حق الزحمه عملیات اجرایی (بدون احتساب هزینه لوازم) به عنوان سپرده حسن انجام کار کسر می شود که با تحویل موقت، 5% آن آزاد و 5% بقیه پس از تحویل قطعی آزاد خواهد شد. در صورتیکه تامین لوازم توسط پیمانکار انجام گرفته باشد کسورات فوق از کل مبلغ هزینه خرید لوازم و اجرا کسر خواهد شد.

62ـ2ـ یک سال شمسی پس از تحویل موقت پروژه، ترکیبی از نمایندگان موضوع مفاد بند 7ـ1 ماده 7 این دستورالعمل ضمن بازدید از پروژه نسبت به تنظیم صورتجلسه تحویل قطعی پروژه اقدام می نمایند. در صورت تایید و امضاء کلیه نمایندگان، 5% سپرده حسن انجام کار باقیمانده در وجه پیمانکار آزاد خواهد گردید.

تبصره: چنانچه نواقص اعلام شده توسط کارفرما (بهره بردار) با تائید مدیریت و ناظر، توسط پیمانکار رفع شده باشد و کارفرما (بهره بردار) از تائید آزاد سازی سپرده حسن انجام کار خودداری نماید، مدیریت یا مدیر شهرستان می تواند پس از سه بار درخواست پیمانکار، راساً نسبت به صدور مجوز آزاد سازی سپرده حسن انجام کار اقدام نماید.

ماده13ـ مسئولیت حسن اجرا: مسئولیت حسن اجرای این دستورالعمل بر عهده رئیس سازمان می باشد.

ماده14ـ سایر: این دستورالعمل جهت هماهنگی و ایجاد وحدت رویه در روند اجرای طرح توسعه سامانه های نوین آبیاری در کشور در قالب چهارده ماده تنظیم و به کلیه استانها ارسال می گردد. لازم به ذکر است هرگونه مورد خاص استان خارج از مفاد این دستورالعمل و سایر موارد الباقی از سوی مجری، بر اساس پیشنهاد مدیریت در ستاد استان یا کارگروه آئین نامه اجرایی ماده 11 قانون تشکیل وزارت جهاد کشاورزی حسب مورد مطرح و تصمیمات اتخاذ شده قابل اجرا می باشد. در این خصوص ارسال یک نسخه از مصوبات مرتبط به دفتر مجری الزامی است.

*دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت:

اولاً: با روح سیاستهای کلی کشاورزی ابلاغ شده از سوی مقام معظم رهبری دامه ظله مغایرت دارد. زیرا روح این اصول حمایت از کشاورز و کشاورزی برای توسعه هدفمند آن بوده و این بخشنامه در جهت ضد آن است و باعث سنگ اندازی بر سر راه کشاورزی و تضییق بجای تسهیل، سلب انگیزه، و در کل مسیر توسعه کشاورزی می باشد.

ثانیاً: در بندهای این ابلاغیه نکاتی مورد تأکید معظم له قرار گرفته که این دستورالعمل صراحتاً با آن مغایرت دارد.

از جمله:

ـ در اواسط بند دوم به «حمایت مؤثر از تولید» در عرصه کشاورزی تأکید شده و دولت نیز در راستای آن یارانه ای را برای کشاورز در نظر گرفته است ولی این یارانه با این دستورالعمل به جای کشاورز به جیب شرکتهای واسطه می رود که بود و نبود آنها جهت پیشرفت کار علی السویه می باشد.

در بند ششم این ابلاغیه بر ایجاد انگیزه در بخش کشاورزی تأکید شده که این طرح باعث سلب انگیزه کشاورز می گردد و نیز در آن بر کاهش احتمال زیان تولید و اجرای سیاستهای حمایتی (از کشاورزان) تصریح شده و این دستورالعمل زیان محض برای کشاورز و مانع وصول کمکها و حمایتهای دولت به کشاورز است. در بند هفتم بر کاهش هزینه های تولید برای کشاورز تأکید شده و این بخشنامه بی اثر، صرفاً باعث ازدیاد هزینه کشاورزی شده است.

در بند هشتم بر تخصیص یارانه هدفمند به بخش کشاورزی تأکید شده لیکن یارانه ها عملاً به این شرکت ها می رسد و در آخر، این بخشنامه با روح قانون یعنی عدالت تعارض دارد و همین امر کافی است تا پاسداران عدالت مهر بطلان بر همچو بخشنامه ای زنند.

اما این که این دستورالعمل با کدام حکم شرعی مغایر است باستحضار می رسانم که:

اولاً: این بخشنامه مصداق بارز اکل باطل اموال مردم است که خداوند در قرآن از آن نهی صریح فرموده است «لاتأکلو اموالکم بینکم بالباطل» (سوره بقره/آیه 188). طبق این دستورالعمل حق مسلم کشاورز به جیب شرکتهای واسطه بی خاصیت می رود که منتهای هنرشان این است که آنها مجری طرح را بجای ما دعوت می کنند. و در این بین آنچه نصیب کشاورز می شود دوندگی یک ساله و خون دل خوردن در پیچ و خم اداری است.

ثانیاً: این دستورالعمل مخالفت عملی با حکم حکومتی ولی امر است که در ابلاغیه معظم له آمده و توضیح داده شد و به اتفاق و اجماع، مخالفت با حکم ولی امر شرعاً حرام است خصوصاً اگر از سوی کارگزاران نظام اسلامی بوده باشد.

ثالثاً: این دستورالعمل مصداق بارز اخلال در نظام نوعی است که طبق قرآن و روایات حرام است توضیح این که اعطای حق الف به ب اخلال در نظام زندگی الف است ولی اگر حق جمع کثیری که شأن مهمی در جامعه اسلامی دارند (مثل کشاورزان) را به غیرآنها دهند این کار، اخلال در نظام نوعی است و طبعاً آثار سوء آن به بخشهای دیگر جامعه نیز سرایت خواهد نمود.

*در پاسخ به شکایت مذکور، سرپرست مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان بافق به موجب لایحه شماره 116243/56/1400 به طور خلاصه توضیح داده است که:

در خصوص دادخواست آقای محمدرضا خاکی موضوع پرونده 9909980905800791 با خواسته ابطال بخشنامه، ضمن اعلام اینکه دادخواست ایشان به طرفیت مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان بافق فاقد وجاهت قانونی بوده زیرا موضوع خواسته نامبرده فوق خارج از حدود صلاحیت ها و اختیارات قانونی این مدیریت بوده و اجابت خواسته ایشان از سوی این مدیریت امکانپذیر نمی باشد لذا به استحضار می رساند مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان صلاحیت تنظیم و صدور بخشنامه و دستورالعمل را نداشته و در هیچیک از قوانین و مقررات موجود نیز وظیفه ای در این خصوص برای مدیریت احصا نگردیده است و موضوع مانحن فیه در حیطه اختیارات معاونت آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی می باشد و شاکی در موضوع خواسته، ابطال بخشنامه ای را درخواست نموده که صدور و ابطال آن در حیطه اختیارات این مدیریت نمی باشد و تمامی امور مربوطه طبق ضوابط سامانه نوین آبیاری ابلاغی از وزارت متبوع و در راستای قانون و مقررات جاریه به نحو صحیح صورت گرفته و اقدامات اتخاذ شده جهت مبانی و ارکان و جهات شکلی و ماهوی مخالفتی با موازین قوانین و مقررات ابلاغی نداشته است.

علیهذا با توجه به مراتب مطروحه و عدم تکلیف در اجابت خواسته ایشان و اینکه اقدامات مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان بافق صرفاً اجرای الزامات وزارت متبوع بوده و تمامی اقدامات با رعایت دقیق مقررات و انجام تشریفات قانونی و شکلی ملزوم صورت گرفته و برابر موارد فوق خالی از هرگونه ایرادی می باشد و هیچگونه تخطی از مقررات صورت نگرفته است و در این خصوص قصوری متصور نمی باشد از آن مقام محترم خواهشمند است با ملاحظه پرونده و مستند به بند 4 ماده 84 قانون آئین دادرسی مدنی در جهت حفظ حقوق دولت و عدم سمت مدیریت در رابطه با موضوع مانحن فیه تقاضای رد دادخواست مشار الیه به طرفیت این مدیریت مورد استدعاست.

اداره حقوقی وزارت جهاد کشاورزی علیرغم تبادل لوایح پاسخ ارسال نکرده است.

پرونده شماره هـ ت/0200192 مبنی بر درخواست ابطال تمامی مفاد دستورالعمل اجرایی طرح توسعه سامانه های نوین آبیاری به شماره 605/96/329 مورخ 1396/4/20 صادره از وزارت جهاد کشاورزی در جلسه مورخ 1402/7/30 هیات تخصصی شهرسازی، منابع طبیعی و محیط زیست مورد رسیدگی قرارگرفت و اعضای محترم هیات به اتفاق آرا به شرح ذیل اعلام نظر نمودند:

رای هیات تخصصی شهرسازی، منابع طبیعی و محیط زیست

اولا بر اساس نظریه شماره 102/28818 مورخ 1400/9/27 فقهای محترم شورای نگهبان، مفاد دستورالعمل معترض عنه خلاف شرع شناخته نشد.

ثانیا بر اساس بندهای 2، 6، 7 و 8 سیاست های کلی کشاورزی مصوب 1391/9/29 مقام معظم رهبری «تأمین امنیت غذایی با تکیه بر تولید از منابع داخلی و نیل به خودکفایی در محصولات اساسی، ارتقای سطح سلامت مواد غذایی تا استاندارد جهانی، اصلاح و بهینه نمودن الگوی مصرف و حمایت مؤثر از تولید و صادرات در محصولات دارای مزیت های نسبی و ایجاد مزیت های جدید (از جمله هدفمند نمودن یارانه ها در جهت تولید و صادرات).»، «گسترش زیرساخت ها و ایجاد انگیزه برای جذب و توسعه سرمایه گذاری در بخش کشاورزی با پوشش مناسب بیمه، کاهش احتمال زیان تولید، اجرای سیاست های حمایتی و متعادل کردن سطح سودآوری کشاورزی با سایر بخش های اقتصادی.»، «حمایت مؤثر از ساماندهی فرآیند تولید و اصلاح نظام بازار محصولات کشاورزی با هدف بهبود رابطه مبادله بخش با سایر بخش ها، افزایش بهره وری، کاهش هزینه های تولید، رعایت قیمت تمام شده محصولات اساسی، تأمین درآمد تولیدکنندگان و منافع مصرف کنندگان و بهبود کیفیت مواد و فرآورده های غذایی.» و «تخصیص یارانه هدفمند به بخش کشاورزی در جهت تحقق خودکفایی، حمایت از ساخت زیربناها، مراعات معیارهای زیست محیطی، قابلیت انعطاف در شرایط محیطی مختلف و ارتقای قدرت رقابت در بازارهای داخلی و بین المللی.» به عنوان برخی از ساسیت های کلی لازم الرعایه در خصوص کشاورزی تعیین گردیده اند که با بررسی مفاد دستورالعمل معترض عنه مغایرتی مابین مفاد این دستورالعمل و بندهای 2، 6، 7 و 8 سیاست های کلی کشاورزی مصوب 1391/9/29 مقام معظم رهبری ملاحظه نگردید.

بنا به مراتب مذکور دستورالعمل اجرایـی طرح توسعه سامانه های نوین آبیاری به شماره 605/96/329 مـورخ 1396/4/20 صادره از وزارت جهاد کشاورزی مغایرتی با بندهای 2، 6، 7 و 8 سیاست های کلی کشاورزی مصوب 1391/9/29 مقام معظم رهبری که مورد استناد شاکی بوده نداشته و قابل ابطال نمی باشد. این رای به استناد بند (ب) ماده 84 قانون دیوان عدالت اداری اصلاحی مصوب 1402 ظرف مهلت بیست روز از تاریخ صدور از جانب رییس محترم دیوان عدالت اداری یا 10 نفر از قضات محترم دیوان عدالت اداری قابل اعتراض است. همچنین این رای به استناد ماده 93 قانون مذکور پس از قطعیت در رسیدگی و تصمیم گیری های آتی مراجع قضایی و اداری، معتبر و ملاک عمل خواهد بود.

رئیس هیأت تخصصی شهرسازی، منابع طبیعی و محیط زیست دیوان عدالت اداری

سعید کریمی

افزودن دیدگاه

دیدگاه کاربران