مقالات
1 هفته قبل
3952
مفهوم رد دادرس در دعاوی کیفری
قانونگذار در راستای اعمال مقررات مربوط به اصل بی‌طرفی مقام قضایی و در جهت برگزاری یک دادرسی منصفانه، اقدام به پیش‌بینی مواردی نموده است که مقام قضایی، مکلف خواهد بود از رسیدگی به دعوای مطروحه خودداری نماید (ایراد رد دادرس). این ایراد در زمره ایراداتی است که هم می‌تواند از سوی طرفین دعوا (شاکی، مدعی خصوصی و متهم) مطرح گردد و هم دادرس می‌تواند در صورت وجود هر یک از جهات مندرج در ماده 421 قانون آیین دادرسی کیفری، از رسیدگی امتناع نموده و پرونده را به دادرس علی‌البدل...
1 هفته قبل
105
مفهوم حقوقی ایراد رد دادرس
واژه ایراد از منظر لغوی به معنای بهانه‌جویی، خرده گرفتن و ... می‌باشد. در اصطلاح علم حقوق، ایرادات دعوی که مقنن در ماده 84 قانون آیین دادرسی مدنی بدان پرداخته است، به مواردی گفته می‌شود که اغلب از سوی خوانده دعوا مطرح و باعث می‌گردد که مرجع رسیدگی تغییر نموده و یا آنکه مانع دائمی یا موقت در جریان رسیدگی ماهوی به پرونده ایجاد شود. چنان‌چه دادگاه ایراد مطرح شده را بپذیرد، بسته به نوع ایراد مطرح شده، یا در رسیدگی ماهوی به دعوا، موقتاً مانعی ایجاد می‌گردد مانند ایراد...
1 هفته قبل
4301
مفهوم معاونت در جرم
معاون جرم به کسی گفته می‌شود که شخصاً در عملیات اجرایی جرم، دخالتی نداشته و با انجام رفتارهایی اعم از تحریک، تطمیع (به طمع افکندن) و ... مباشر جرم را یاری می‌رساند. به بیانی دیگر معاون شخصی است که برای ارتکاب جرم کمک می‌کند، لیکن خود مستقیماً در عملیات اجرایی جرم دخالت نمی‌نماید. نکته مهم و قابل توجه در خصوص تحقق معاونت در جرم آن است که رفتار معاون، زمانی جرم محسوب می‌گردد که رفتار مباشر نیز جرم باشد. ناگفته نماند که در برخی موارد مانند تحریک به خودکشی، این قبیل...
2 هفته قبل
7724
حقوق اصحاب دعوا در دادرسی
مطابق با قوانین و مقررات موجود بالاخص مندرجات تنظیمی در قانون آیین دادرسی مدنی، هر یک از اشخاصی که در دادرسی حضور دارند، دارای حقوق و تکالیفی می‌باشند. یکی از این حقوق طرح ایرادات وارده به دعوی می‌باشد. گاهی اوقات ممکن است که در روند رسیدگی به دعوا ایراداتی وجود داشته باشد که دادگاه با استناد به آنها بدون آنکه وارد رسیدگی ماهوی شود دعوی را رد نماید در چنین فرضی دادگاه دیگر به ادعاهای طرفین رسیدگی نمی‌نماید بلکه بدان جهت که دعوی از نظر شکلی دارای ایراد است از...
2 هفته قبل
128
مفهوم دادخواست بدوی
شروع رسیدگی به دعوای حقوقی در محکمه صالح، مستلزم تقدیم دادخواست می‌باشد (به دلالت ماده 48 قانون آیین دادرسی مدنی). قانونگذار در قوانین موضوعه در خصوص تعریف دادخواست، مطلبی را بیان ننموده است اما می‌توان اینگونه بیان نمود که دادخواست، برگه‌ای است که خواهان دعوا به موجب آن، دعوای خود را به نحو مکتوب، تنظیم و تقدیم دادگاه می‌نماید. قانونگذار جهت طرح دادخواست بدوی (مرحله نخستین دادرسی)، شرایط ویژه‌ای را مقرر نموده است که خواهان دعوا مکلف به رعایت آن می‌باشد. در صورت عدم رعایت این شرایط در تنظیم دادخواست بدوی، ضمانت...
2 هفته قبل
8540
دادخواست چیست؟
قانون تعریفی از دادخواست ارائه ننموده است اما می‌توان گفت دادخواست از دو کلمه "داد" و "خواست" ترکیب شده است. داد به معنای عدل، قانون و تظلم‌خواهی است. دادخواست برگه‌ای است که شخص بطور کتبی در برگ مخصوص به دادگاه ارائه می‌دهد و به موجب آن طرح دعوا می‌نماید. مستند به ماده 48 قانون آیین دادرسی مدنی، شروع رسیدگی در دادگاه مستلزم تقدیم دادخواست می‌باشد. دادخواست‌دهنده را دادخواه یا خواهان می‌گویند و طرف مقابل که دعوا بر علیه او مطرح شده است را دادخوانده یا خوانده می‌نامند. از نظر شکلی، برگ دادخواست ورقه‌ای...
2 هفته قبل
168
مفهوم جرح شاهد
مستند به ماده 1258 قانون مدنی، شهادت در زمره یکی از شایع‌ترین ادله اثبات دعوا بوده که به معنای گواهی دادن شخص ثالثی است که در خصوص موضوعی، علم و اطلاع دارد. به بیانی دیگر شهادت عبارت است از اِخبار شخصی به غیر از طرفین دعوا در خصوص وقوع یا عدم وقوع امری در نزد قاضی یا محکمه. مطابق با قوانین و مقررات موجود، هر یک از اصحاب دعوا زمانی می‌تواند جهت اثبات ادعای خود به شهادت شهود استناد نماید، که شاهد یا شهود تعرفه شده وی، در زمان ادای شهادت دارای...
ماهیت جرم سوء استفاده از ضعف نفس اشخاص غیر رشید
غیر رشید به معنی سفیه است و او کسی است که تصرف وی در اموالش غالباً عقلایی نیست اما آنکه تصرفش غالباً عقلایی است رشید است. بنا به تصریح ماده 1207 قانون مدنی، محجورین از تصرف در اموال خود ممنوع می‌باشند و جهت انجام معامله می‌بایست توسط نماینده معامله نماید. مقنن در ماده 596 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات در خصوص سوء استفاده از ضعف نفس اشخاص غیر رشید، جرم‌انگاری نموده است. اشخاص غیر رشید یا سفیه به آن دسته از محجورینی گفته می‌شود که...
2 هفته قبل
182
مفهوم حقوقی قرار تامین خواسته
یکی از راهکارهایی که قانونگذار جهت حفظ حقوق خواهان دعوا و جلوگیری از تضییع حقوق وی پیش‌بینی نموده است، نهاد تامین خواسته می‌باشد. تامین خواسته به معنای حفظ نمودن و در امنیت قرار دادن خواسته می‌باشد. در اصطلاح حقوقی، تامین خواسته به معنای توقیف اموال خوانده تا زمان تعیین تکلیف نهایی پرونده است تا در صورت پیروزی خواهان، امکان دریافت محکوم‌به از محل اموال توقیف شده برای وی میسر گردد چراکه بعضاً مشاهده می‌گردد افراد بدهکار با انجام اقداماتی اعم از نقل و انتقال اموال خود، سعی می‌نمایند که از...
2 هفته قبل
2466
تعریف دیه
دیه در لغت به معنای رد کردن می‌باشد. مطابق با تعریف قانونگذار در قانون مجازات اسلامی، دیه به مالی می‌گویند که در شرع مقدس اسلام به جهت ایراد جنایت غیرعمدی بر نفس، عضو یا منفعت و یا ایراد جنایت عمدی در مواردی که بنا به هر علتی امکان قصاص وجود ندارد، پرداخت می‌گردد (مستنبط از ماده 448 قانون مجازات اسلامی). علی‌الاصول مرتکب جرم مسئول پرداخت دیه می‌باشد اما گاهی اوقات بنا به تصریح قانونگذار، دیه از سوی عاقله (عاقله عبارت است از پدر، پسر و بستگان ذکور نسبی پدری و مادری به ترتیب...
2 هفته قبل
416
مفهوم شهادت شهود
عبارت شهادت شهود به معنای گواهی دادن افراد در مقام شاهد، در خصوص یک اتفاق یا موضوع نزد مقام رسمی یا قضایی می‌باشد. یکی از شایع‌ترین و پرکاربردترین ادله اثبات دعوا، شهادت شهود می‌باشد که در بند 3 ماده 1258 قانون مدنی بدان اشاره شده است. همچنین مستند به بند 6 ماده 51 قانون آیین دادرسی مدنی، در صورتی که خواهان دعوا، جهت اثبات ادعای خود، بخواهد به شهادت شهود استناد نماید، می‌بایست اسامی شهود خویش را در دادخواست ارائه گردیده، قید نماید. به جهت اهمیت شهادت شهود و استناد به آن...
2 هفته قبل
50223
تامین خواسته چیست؟
تامین خواسته عبارت است از اینکه خواهان دعوا قبل از طرح دادخواست یا در حین دادرسی (تا پیش از صدور حکم قطعی)، با معرفی اموال خوانده دعوا از دادگاه صالح تقاضای توقیف اموال خوانده را می‌نماید. به بیانی دیگر تامین خواسته توقیف پیشاپیش اموال خوانده است تا در صورت پیروزی در دعوی معادل آن مال را از محل مال توقیف شده دریافت کند. گاهی اوقات بیم آن می‌رود که فرد بدهکار با انجام اقدامات گوناگون از قبیل انتقال اموال خود به دیگران سعی بر آن دارد که از پرداخت دین خود امتناع...
2 هفته قبل
3471
مفهوم حقوقی عقد اجاره
یکی از مهم‌ترین عقودی که به کرات در روابط حقوقی میان افراد جامعه کاربرد فراوانی دارد، عقد اجاره می‌باشد. عقد اجاره، عقدی است که به موجب آن مالک ملکی (موجر)، حق استفاده از منافع آن ملک را برای مدت معینی به شخص دیگری (مستاجر) اجاره می‌دهد و بابت آن اجاره‌بهایی را دریافت می‌نماید (مستنبط از ماده 466 قانون مدنی). پس از پایان مدت قرارداد اجاره، مستاجر موظف به تخلیه آن و در مقابل، مالک موظف به استرداد مبلغ ودیعه (مبلغ قرض‌الحسنه) به مستاجر می‌باشد. مطابق با مندرجات موجود در قانون مدنی، اجاره...
2 هفته قبل
351
تعریف دادگاه صلح
دادگاه صلح یک نهاد قضایی تازه تاسیس است که مطابق با قانون شوراهای حل اختلاف مصوب 1402 تشکیل شده است و به نوعی در برخی دعاوی، جایگزین شورای حل اختلاف می‌باشد که هم به دعاوی حقوقی و هم به دعاوی کیفری که در قانون مشخص شده است، رسیدگی می‌نماید. قانونگذار به جهت حجم زیاد پرونده‌ها در محاکم، دادگاه صلح را ایجاد نموده است تا دعاوی که از اهمیت کمتری برخوردارند، در این محاکم رسیدگی گردند. حیطه صلاحیت دادگاه صلح در ماده 12 قانون شوراهای حل اختلاف مصوب 1402، صراحتاً توسط مقنن پیش‌بینی...
3 هفته قبل
204
مهلت پرداخت دیه چقدر است؟
دیه در لغت بمعنای رد کردن بوده و در اصطلاح حقوقی، به مالی گفته می‌شود که در مقابل جنایات وارده اعم از عمدی (در مواردی که قصاص منتفی است) یا غیرعمدی به بزه‌دیده یا اولیای دم او پرداخت می‌شود (مستنبط از ماده 448 قانون مجازات اسلامی). زمانی که فرد در مقام مرتکب جرم، محکوم به پرداخت دیه می‌شود، بر حسب نوع جنایات وارده، طی یک بازه زمانی مشخص، موظف به پرداخت دیه خواهد بود. این مهلت توسط قانونگذار در ماده 488 قانون مجازات اسلامی، تعیین گردیده است. در مقاله حاضر...
